Strona główna sprawozdania roczne Działamy już 6 lat – podsumowanie 2024 roku!

Działamy już 6 lat – podsumowanie 2024 roku!

przez Akcja Ratunkowa dla Krakowa

Akcja Ratunkowa dla Krakowa prężnie działa już od sześciu lat! Kontynuujemy nasze działania jako stowarzyszenie i regularnie spotykamy się w naszej siedzibie w Starym Podgórzu. Tradycyjnie przygotowywaliśmy petycje, chodziłyśmy na obrady Rady Miasta, by zabrać głos w ważnych dla nas sprawach. Przeczytaliśmy setki dokumentów, brałyśmy udział w konsultowaniu i opiniowaniu planów i strategii, spotykaliśmy się również z osobami na najwyższych stanowiskach w ministerstwach, aby zabiegać o sprawy ważne dla Krakowa. Niektóre z nas kończyły, inne zaczynały studia podyplomowe związane z naszą działalnością, aby móc jeszcze lepiej działać na rzecz miasta i jego mieszkańców. Wychodziłyśmy w teren, by mierzyć drzewa kwalifikujące się do statusu pomników przyrody i dokumentowałyśmy wycinki. Angażowaliśmy się w wybory samorządowe, sadziliśmy drzewa, testowałyśmy miejskie rowery cargo, byłyśmy również na kolejnym oddolnym zjeździe ruchów miejskich, tym razem w Łodzi. Także dla każdego coś miłego i ważnego! A wszystko to w ramach oddolnej pracy “po godzinach”, za którą nie pobieramy żadnego wynagrodzenia. 

W sumie zaangażowałyśmy się w blisko 40 spraw – znakomitą większość z nich opisujemy w zestawieniu poniżej. Ponad 120 razy wypowiadaliśmy się w mediach lokalnych i ogólnopolskich. A najwięcej obserwatorów na Facebooku przybyło nam w lipcu, kiedy robiłyśmy pomiary temperatur w mieście i nagłaśnialiśmy problem miejskiej wyspy ciepła. 

Nieustannie zachęcamy też do dołączenia do Akcyjnego grona. Interesują cię miejskie sprawy, ochrona przyrody, a może transport albo działania watchdogowe? Dołącz do nas! Możesz też nas wspierać na Patronite.

Nasze działania w 2024 roku

1. Skarga na działania Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

Wspólnie z kilkoma organizacjami złożyliśmy skargę na działalność RDOŚ i domagałyśmy się dymisji ówczesnego kierownictwa oraz przeprowadzenia kontroli w tej instytucji. Potok Olszanicki, Wilga, Łąki na Klinach, Rudawa, chomiki przy S7, niedźwiedzie w Tatrach – to tylko niektóre ze spraw, które znalazły się w złożonej skardze. RDOŚ jest tą instytucją, która powinna stać na straży ochrony przyrody i być w tym bezwzględna dla wszystkich, którzy ją niszczą. 22 stycznia zorganizowaliśmy pikietę Nowy Rok – Nowy RDOŚ i oficjalnie wręczyłyśmy skargę.

2. Białe Morza

Rok 2024 dla Białych Mórz to przede wszystkim dalsze monitorowanie sprawy. Zwróciliśmy się również do prezydenta o powołanie społecznej rady ds. Białych Mórz oraz o wpisanie tego terenu na listę KPO, dzięki czemu byłaby szansa na pozyskanie środków na jego rekultywację i remediację. Według naszej wiedzy nowe władze miasta nie skorzystały z takiej możliwości.

3. NIE dla targów łowiectwa w Krakowie

Nowoczesne miasto nie jest miejscem na promowanie okrucieństwa wobec zwierząt i zabijania dla zabawy. Wspólnie z Wegańską Inicjatywą Obywatelską oraz Krakowskim Ruchem Antyłowieckim zorganizowałyśmy protest przeciwko targom Hunt Expo, które odbywają się w Krakowie co roku.

4. Trasa Pychowicka/Zwierzyniecka

Trasa Pychowicka i Zwierzyniecka to planowane wielkie miejskie inwestycje, które bardzo Akcji “leżą” na sercu. W ramach monitoringu działań miasta nad obydwiema trasami przyglądaliśmy się różnym dokumentom i wypowiedziom, jak np. poprawiona koncepcja fragmentów zachodniej III obwodnicy wraz z audytem rowerowym. Dochodzimy do wniosku, że miasto rzekomo chce zmniejszać udział podróży samochodem po Krakowie, a nadal obstaje przy zbudowaniu przeskalowanych inwestycji, na wzór Trasy Łagiewnickiej, które bez wątpienia ten ruch zwiększą. 

5. Standardy ochrony drzew

Dzięki naszej petycji 6 lutego 2024 zarządzeniem nr 591/2024 Prezydenta Miasta Krakowa przyjęto “Szczegółowe zasady ochrony drzew w inwestycjach na terenie Gminy Miejskiej Kraków.” Dało to podstawy do egzekwowania właściwej ochrony drzew podczas inwestycji miejskich. Na bieżąco monitorujemy prowadzone prace i realizowanie zapisów Standardów. Przykładem może być modernizacja ciepłociągu przy ulicy Kijowskiej.

6. Petycja o odwołanie działaczy PSL ze stanowisk dyrektorskich

Z oburzeniem przyjęłyśmy informację, że na dwa kluczowe dla krakowskiej przyrody stanowiska zostali powołani partyjni działacze PSL: Piotr Kempf na stanowisko dyrektora Lasów Państwowych oraz Wojciech Kozak na dyrektora Zarządu Gospodarki Wodnej. W związku z tym przygotowaliśmy petycję do Ministerstwa o ich odwołanie. Niestety petycja została odrzucona, a ze skutkami sprawowania wspomnianych funkcji przez obydwu panów mierzymy się do dziś.

7. Las Krakowian

Las Krakowian to nasz tradycyjny projekt ogólnomiejski w ramach Budżetu Obywatelskiego. Mamy za sobą już trzy edycje, każda o wartości miliona złotych. W jeden z listopadowych weekendów posadziliśmy 1,5 tys. sadzonek drzew. Lesistość Krakowa jest na najniższym poziomie z wszystkich dużych miast w kraju i takie projekty jak nasz mogą pomóc w jej zwiększaniu – nie chodzi tutaj tylko o sadzonki, ale i o wykupy terenów z rąk prywatnych. Takich terenów jest coraz mniej, a konkurencja w postaci deweloperów jest przytłaczająca. Nawet jeśli miasto ma możliwość kupna takiego terenu, to zazwyczaj… nie ma na to pieniędzy. Stąd pomysł na przeznaczenie znacznej części budżetu projektu na wykup gruntów – na których, mamy nadzieję, kiedyś wyrosną piękne drzewa.

8. Protest przeciwko kredytowi 0%

Sprzeciwiałyśmy się propozycji dopłat do kredytów. Wypowiadałyśmy się na proteście przywołując przykłady miast, które zainwestowały w dobre, sprawdzone rozwiązania. Apelowałyśmy o zmianę z finansowania zysków deweloperów z budżetu państwa na sensowny miejski program mieszkaniowy. Tak, aby w naszym mieście mieszkania nie były inwestycją, a dobrym bezpiecznym miejscem dla nas – mieszkańców. Szczególnie dla mieszkańców wykonujących ważne społecznie, ale niestety niskopłatne, zawody. Pomysł na kredyt 0% na szczęście wylądował w koszu, teraz czekamy na realizację konkretnych inwestycji.

9. Plakaty profrekwencyjne

W Krakowie, w głosowaniu w poprzednich wyborach w 2018 r., udział wzięło 55% uprawnionych do głosowania. To niewiele ponad połowa mieszkańców. W ramach działań profrekwencyjnych i proobywatelskich zorganizowaliśmy konkurs “Zaprojektuj przyszłość” na plakat profrekwencyjny przed wyborami samorządowymi 7 kwietnia 2024 r. Na konkurs nadesłano mnóstwo prac, z których jury wybrało laureatów nagrody głównej oraz osoby wyróżnione. Była także nagroda od publiczności. Prace można było obejrzeć na zorganizowanym w CSW Wiewiórka wernisażu, a także pobrać, wydrukować i rozwiesić we własnym zakresie.

10. Poparcie dla Nature Restoration Law

Byłyśmy jedną z 200 organizacji, która podpisała się pod apelem do premiera o przyjęcie europejskiego prawa Nature Restoration Law (Prawo Odbudowy Przyrody), które zakłada odtworzenie co najmniej 20% europejskich obszarów lądowych i morskich do 2030 r. oraz wszystkich wymagających naprawy ekosystemów do roku 2050. Całe szczęście zostało ono przyjęte! W miastach możemy podjąć szereg działań w celu realizacji Prawa Odbudowy Przyrody, a żeby wymienić tylko kilka, o które i my walczymy, to wspomnimy o zaprzestaniu zabudowy korytarzy ekologicznych, tworzeniu nowych parków i lasów, zaprzestaniu wycinek drzew, zmianie podejścia do koszenia tak, by przestrzenie stawały się bardziej różnorodne pod względem gatunkowym i biologicznym, uchwalaniu użytków ekologicznych i rezerwatów, a także dbaniu o rzeki i przywracaniu terenów zdegradowanych, poprzemysłowych naturze.

11. Nocna prohibicja

W lipcu 2024 minął rok od wprowadzenia ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu (według zasad uchwalonych przez Radę Miasta alkoholu nie można sprzedawać “na wynos” w godzinach 00:00-5:30 rano). Efekty tego rozwiązania są namacalne. Od lipca do grudnia 2023 roku odnotowano spadek o 47,25 proc. liczby interwencji policji w godzinach obowiązywania uchwały w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, gdy uchwała nie obowiązywała. Zmalała też liczba wykroczeń ujawnionych przez straż miejską. Postulowaliśmy wydłużenie tego ograniczenia: przynajmniej od 23:00 do 9:00 rano.

12. Nowa zabudowa - Krowodrza Górka

W związku ze zbieraniem wniosków do Planu Ogólnego mieszkańcy osiedla Krowodrza Górka zorganizowali akcję składania wniosków celem ochrony terenów zieleni osiedlowej. Cieszył nas fakt takiego społecznego zaangażowania, jednak są to tereny należące do miasta i w trakcie tworzenia planu będą bezpieczne. Niepokojącym za to jest fakt, że spółdzielnia zgłosiła chęć wykupu tych terenów od miasta. Obecnie procedowany jest MPZP dla tego osiedla. Nasze działania polegają na monitorowaniu tej sprawy oraz pomocy mieszkankom.

13. Beton, upał i termowizja

Ponownie ruszyliśmy w miasto, by pokazać jak nagrzewają się powierzchnie w trakcie upałów. Zbadaliśmy miejsca bliskie mieszkańcom, takie, z których korzystają na co dzień: place zabaw, przystanki czy chodniki. Okazało się, że miejsca nasłonecznione bez zieleni nagrzewają się nawet do 60 stopni.

14. Kamieniołom Libana

Myśleliśmy, że po uchwaleniu użytku ekologicznego Kamieniołom Libana można uznać za obroniony. Niestety, co jakiś czas, pojawiają się kolejne propozycje urządzania tego terenu. Tym razem na taki pomysł wpadli pracownicy i studenci AGH. Wzięłyśmy więc udział w spotkaniach konsultacyjnych, podczas których opowiadaliśmy się za pozostawieniem przyrody Libana w spokoju. Rozumiemy chęć zaopiekowania się budynkami, jednak uważamy, że można to zrobić bez ingerowania w użytek i bez prowadzenia na terenie kamieniołomu masowej turystyki.

15. Ratujemy ropuchy

Po raz kolejny… ratowaliśmy ropuchy! Otóż niesione zewem miłosnym płazy co roku przekraczają m.in. ulicę Swoszowicką, a tym samym narażają się na śmierć pod kołami samochodów. Trzeba im pomóc, a dokładniej wyciągnąć z płotków herpetologicznych, chroniących płazy, a potem przenosić (delikatnie i w rękawiczkach) na drugą stronę drogi. W tym roku tylko w jedną noc przenieśliśmy aż 586! 

16. Miejska Agenda Parkingowa

W kwietniu miał miejsce finał akcji znanej jako Miejska Agenda Parkingowa (MAP). Zainicjował ją Szymon Nieradka (Uprzejmie Donoszę), a jej celem jest walka ze zjawiskiem akceptacji społecznej na parkowanie gdzie-się-da, najlepiej za darmo. W Warszwie odbył się happening (parkowanie starej Skody na  Placu 5 Rogów) i dzięki niemu w mediach głośno wybrzmiały nasze postulaty: jak ustanowienie stref uczciwego parkowania, pierwszą od 20 lat waloryzację taryfikatora mandatów za parkowanie, czy nakładanie punktów karnych za niszczenie zieleni. 

17. Wilga i monitoring rzek

Po raz kolejny upomniałyśmy się o zatrutą rzekę Wilgę. 14 lipca doszło do kolejnego zatrucia Wilgi, w którym zginęły ryby i inne organizmy wodne. Niestety tym razem służby i media nie wykazały się już takim zainteresowaniem jak rok wcześniej. Nie godzimy się na taki stan rzeczy. We współpracy z naukowcami złożyliśmy projekt do Budżetu Obywatelskiego, aby objąć Wilgę stałym monitoringiem i w ten sposób ułatwić wykrywanie zdarzeń na rzece, przyspieszyć reagowanie i być może pomóc w znajdowaniu i karaniu sprawców. Niestety projekt został odrzucony i nie został dopuszczony do głosowania, mimo podjętej w tej sprawie uchwały Rady Miasta Krakowa.

18. Smród

Niestety, na południowym wschodzie Krakowa (szczególnie w XII i XIII dzielnicy) nadal śmierdzi, zwłaszcza w sezonie letnim. To nie tylko kwestia oczyszczalni ścieków, ale i innych zakładów. W zeszłym roku przygotowaliśmy petycję, apelując o podjęcie działań w tej sprawie. Problem jednak nie wyparował. Zwróciliśmy się do prezydenta miasta Krakowa o podjęcie konkretnych działań, jak choćby przeprowadzenie kompleksowych badań uciążliwości odorowej, zwołanie zespołu odorowego czy przedstawienie aktualnej informacji związanej z planami hermetyzacji i modernizacji oczyszczalni Płaszów oraz kontroli uciążliwości odorowej związanej z innymi zakładami w tym rejonie.

19. Zniszczenie użytku na Prądniku

Odkryliśmy, że deweloper prowadzący inwestycje przy użytku ekologicznym Dolina Prądnika wyszedł poza granice swojej działki i zsunął ogromne masy ziemne wraz z odpadami budowlanymi na teren użytku. Udokumentowaliśmy zniszczenia, zgosiliśmy do odpowiednich służb, złozylismy zawiadomienie do prokuratury. Nasze stanowisko przedstawiliśmy na Komisji ds. Ochrony Środowiska RMK.

20. Lasy społeczne wokół Krakowa

Jako jedna z kilkunastu organizacji weszliśmy w skład regionalnego zespołu ds. wytyczenia lasów społecznych wokół Krakowa. Wzięłyśmy udział w 4 spotkaniach z Lasami Państwowymi, samorządami, przedstawicielami instytucji i naukowczyniami. Przeprowadziliśmy ankietę wśród mieszkańców i mieszkanek Małopolski, aby wskazać lasy społeczne, które są ważne nie tylko dla nas, ale przede wszystkim dla społeczności. Występowaliśmy w mediach, pisaliśmy mnóstwo pism, współorganizowaliśmy spacery edukacyjne, spotkałyśmy się z Ministerstwem, byłyśmy i nadal jesteśmy rzeczniczkami zwiększania lesistości wokół i w samym Krakowie oraz ochrony lasów już istniejących. Proces wytyczania lasów jeszcze się nie zakończył, będzie to nasze działanie również w 2025 roku.

21. Chodzi o Życie 2.0

Dołączyliśmy do kampanii społecznej Chodzi o Życie 2.0. Jej poprzednia edycja (pierwszeństwo pieszych wchodzących na pasy, 50 km/h całą dobę w terenie zabudowanym i waloryzacja mandatów) ocaliły setki żyć. Postulaty drugiej edycji to m.in. automatyzacja kontroli drogowej, surowsze kary (w tym wprowadzenie nowego rodzaju przestępstwa, tzw. “zabójstwo drogowe”), zakaz wyścigów czy przymusowa konfiskata pojazdu w razie złamania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zaapelowaliśmy do prezydenta o aktywne włączenie się w tę kampanię.

22. Strefa Czystego Transportu

Krakowska SCT to sprawa, która budzi wiele emocji. Od samego początku wyrażałyśmy poparcie dla wprowadzenia Strefy, jako że uważamy ją za odpowiedź na problem zatrucia powietrza, za który w ogromnym stopniu odpowiada również ruch samochodowy w mieście.

23. Dorożki

Dołączyliśmy do autorów petycji do prezydenta o odwołanie przetargu na przyznanie uprawnień do korzystania z miejsc postojowych dla dorożek na Rynku Głównym na lata 2025–2027. Apelowałyśmy o szeroką dyskusję z udziałem organizacji pozarządowych, lekarek weterynarii, zoopsychologów, mieszkanek i mieszkańców oraz przedsiębiorców-dorożkarzy, w której wypracowane zostałyby rozwiązania dotyczące działalności wykorzystującej pracę koni. Zorganizowaliśmy konferencję prasową pod UMK, brałyśmy również udział w kilkugodzinnym proteście na Rynku. Niestety, mimo wcześniejszych obietnic, prezydent Aleksander Miszalski nie przychylił się do naszych próśb. Przetarg został podpisany na kolejne 3 lata.

24. Lex Sutryk

Wspólnie z zaprzyjaźnionymi ruchami miejskimi z największych polskich miast postulowaliśmy powstrzymanie zmian przepisów nazwanych “Lex Sutryk” (forsowanych przez samorządowców ze Związku Miast Polskich, którym przewodzi prezydent Wrocławia – Jacek Sutryk). Chodzi m.in. o powrót możliwości zasiadania przez prezydentów miast w radach nadzorczych spółek miejskich. Wśród postulatów pojawiło się także utrzymanie dwukadencyjności, którą ZMP chce znieść, oraz wsparcie propozycji Ministerstwa Kultury, które chce zatrzymać wydawanie propagandowych mediów samorządowych.

25. Dziki w mieście

Od 2023 roku należymy do zespołu ds. dzików działającym przy prezydencie miasta Krakowa. Staramy się znajdować inne rozwiązania niż odstrzał, co w obecnym porządku prawnym i w kontekście składu tego zespołu nie jest łatwe, ale próbujemy i nie poddajemy się, ze spotkania na spotkanie podpowiadając kolejne możliwe rozwiązania. Stworzyliśmy też plakat informacyjny dla mieszkańców i mieszkanek Krakowa, co mogą zrobić, a czego nie powinni, aby nie pogarszać i tak fatalnej sytuacji dzików w naszym mieście.

26. KL Plaszow dalej wycina

Sprawą zajmujemy się od 5 lat. Apelowaliśmy o zmianę projektu i przeniesienie budynku muzeum, a także rezygnację z parkingów. Niestety pomimo protestów mieszkańców plany nie zostały zmienione. Wycięto 500 drzew. Obiecano wtedy, że więcej wycinek nie będzie. W lipcu 2024 podpisano umowę na budowę Muzeum Pamięci KL Płaszów, a w grudniu kolejne drzewa poszły pod topór, tym razem w celu stworzenia wygodnego betonowego tunel dla turystów

27. Zieleń na Alejach

Wierzymy, że Kraków powinien dążyć do uspokajania i zmniejszania ruchu samochodowego, a także do prioretyzowania komunikacji zbiorowej na ATW. Dlatego wystąpiliśmy przeciwko budowie 4 pasa na ATW kosztem zieleni, obnażając wady tego projektu i apelowaliśmy o odejście od tego pomysłu. Pomimo protestów na ATW powstanie kolejny pas ruchu promujący ruch samochodowy, a nie komunikację zbiorową.

28. Koalicja Ruchów Krakowskich “Wspólnie dla Miasta”

Do KRK należymy od samego początku – także i w tym roku razem i innymi organizacjami i osobami zrzeszonymi w Koalicji podejmowaliśmy różne działania. Braliśmy udział m.in. w kolejnych edyckacj Par2Park, pomagaliśmy przy wyborach samoządowych (m.in. działania profrekwencyjne) oraz współorganizowaliśmy trzeci już Krakowski Kongres Miejski. Zaangażowaliśmy się również w konsultacje Planu Ogólnego – nowej “biblii” planowania przestrzennego i ważny sprawdzian dla nowej administracji i prezydenta Aleksandra Miszalskiego. Razem z KRK “Wspólnie dla Miasta” gorąco namawialiśmy mieszkańców i mieszkanki, żeby składali swoje wnioski i zapewnili oddolny głos obok licznych wniosków deweloperów.

29. Rowery cargo

Podjęliśmy się testowania miejskich rowerów typu cargo i podzieliliśmy się naszymi doświadczeniami, jednocześnie promując i zachęcając do wyboru tego środka transportu.

30. Wyprzedaż gminnych nieruchomości

Miasto nie na sprzedaż – to hasło, z którym próbujemy od lat dotrzeć do włodarzy miasta. W ostatnich latach nasz wspólny majątek był wyprzedawany na potęgę, a zyski z tej sprzedaży przejadane. Alarmujemy od dawna, że to krótkowzroczna polityka. Brak własnych nieruchomości oznacza, że miasto rozkłada ręce na kształtowanie swoich polityk – społecznych, mieszkaniowych, kulturalnych. Od kilku lat blokujemy sprzedaż gminnej kamienicy w sercu Kazimierza. Chcemy, aby była ona symbolem przywracania centrum miasta mieszkańcom i symbolem aktywnej polityki mieszkaniowej – domagamy się remontu kamienicy i przeznaczenia lokali na wynajem o umiarkowanym czynszu. W dłuższej perspektywie miasto na kamienicy może zarabiać. W innej lokalizacji, którą miasto chciało sprzedać (ul. Wielicka / Prokocimska), mają powstać miejskie mieszkania na wynajem. To nasz wspólny sukces, bo sprzedaż zablokowaliśmy rzutem na taśmę, a ówczesny prezydent wieszał na nas za to psy. Jak widać działka bardzo się przyda..

31. Skład Solny zostaje

Monitorujemy, wspieramy, a jak trzeba, to bronimy: chodzi o unikatową działalność społeczno-kulturalną w budynku Składu Solnego w Podgórzu. To nasza pierwsza siedziba, miejsce spotkań i niezwykle kreatywny punkt na mapie Krakowa. Tu powstają nowe inicjatywy, odbywają się koncerty, warsztaty, nagrywane są płyty, pracują rzemieślnicy i artyści. Oddolna kultura to część niematerialnego dziedzictwa Krakowa, musimy ją chronić i wspierać.

32. Fort Benedykt w remoncie

To kolejny wymierny sukces naszych działań, a także działań Rady XIII Dzielnicy – symbol Podgórza, Fort 31 św. Benedykt jest obecnie w remoncie. Wcześniej, miasto chciało go sprzedać. Protesty wielu środowisk przyniosły skutek, odbyły się konsultacje społeczne o które wnioskowaliśmy, jest konsensus ws. Przyszłości miejsca. W tym roku fort będzie odrestaurowany od zewnątrz, a w kolejnych latach generalny remont przejdą także jego wnętrza. W podgórskiej perełce będzie się mieściło centrum edukacyjne dla dzieci i młodzieży, wystawa stała i mamy nadzieję, że kameralna kawiarenka. Czekamy na dobrą kawę pod pięknymi, rozłożystymi kasztanowcami, które “strzegą” fortu! 🙂

33. Park kolejowy

To inwestycja nie tylko w nową zieleń, ale także w sprawny transport pieszo-rowerowy na ważnym szlaku komunikacyjnym między kilkoma dzielnicami. Walczymy, aby inwestycja była w miejskim budżecie i aby częścią Parku Kolejowego był także niezagospodarowane tereny wokół Składu Solnego. W tym roku będzie zakończony pierwszy etap, po obu stronach Wisły.

To oczywiście nie wszystko - komentowaliśmy także wiele innych wydarzeń, inwestycji i pomysłów na zmiany w mieście. Na rok 2025 możemy obiecać jedno: ciąg dalszy nastąpi!

Więcej na ten temat

Zostaw swój komentarz