Wizja lokalna na Zakrzówku

Opinia po wizji lokalnej na Zakrzówku, odbytej w dniu 10.03.2020 roku:

Ze względu na kontrowersje narosłe po zrealizowaniu etapu pierwszego prac nad utworzeniem Parku Zakrzówek, oraz ze względu na fakt, iż pomiędzy złożeniem propozycji utworzenia kąpieliska do Budżetu Obywatelskiego a realizacją projektu zmieniły się warunki – tj. miasto wykupiło także duży akwen, należy starannie rozważyć ponownie cały projekt, biorąc pod uwagę, że:

1. Urządzenie kąpieliska na dużym akwenie będzie znacznie tańsze (nie ma kosztów związanych z dostosowaniem kąpieliska dla osób niepełnosprawnych, nie ma potrzeby dublowania zaplecza sanitarnego dla obu akwenów);

2. Urządzenie kąpieliska na dużym akwenie będzie znacznie bezpieczniejsze (łatwy i szybki dojazd służb ratowniczych, możliwość szybkiej ewakuacji ludzi z terenów rekreacyjnych, większa odległość stromizn skalnych od miejsc udostępnianych amatorom kąpieli).

3. Zakrzówek jest miejscem unikalnym, zarówno pod względem krajobrazu, jak i istniejących tam rzadkich okazów flory i fauny. Dlatego należy pamiętać, że celem zasadniczym tworzenia Parku Zakrzówek nie powinno być zapewnienie rozrywki mieszkańcom Krakowa, co można by zrobić taniej i bezpieczniej w innym miejscu, ale zapewnienie mieszkańcom możliwości obcowania z unikalnymi formami przyrody ożywionej i nieożywionej. Wszelkie działania prowadzące do udostępnienia tego Parku mieszkańcom powinny być prowadzone według zasady: primum non nocere, czyli z poszanowaniem walorów przyrodniczych tego miejsca.

Dlatego należy wstrzymać się z kontynuacją działań przy tworzeniu Parku według obecnej koncepcji, czyli z rozpisaniem przetargu na prace związane z etapem drugim – do czasu wypracowania nowego projektu, uwzględniającego – miedzy innymi – głos mieszkańców wyrażony w petycji złożonej na ręce pana Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego oraz powyższe uwagi.

Elżbieta Pytlarz

Radna rady Dzielnicy 8 Dębniki

Uwagi ws prowadzonego zagospodarowania sztucznego zbiornika „Zakrzówek” w charakterze kąpieliska – w oparciu o wizję lokalną z dnia 10.02.2020 r.

Wizja lokalna w dniu 10.02.2020 r. z udziałem członków Komisji Kształtowania Środowiska RMK, radnych dzielnicowych oraz zaproszonych gości została przeprowadzona przez przedstawicieli UMK w sposób mocno odbiegający od nawet minimalnych przyjętych w tego typu sytuacjach standardów. Przedstawiciele UMK z niewiadomych przyczyn nie chcieli wpuścić na wizję wszystkich zaproszonych osób, tłumacząc to stanowisko w zaiste kuriozalny sposób „zagrożeniem na terenie budowy”, gdzie jedynym objawem aktywności w tym dniu było dwóch pracowników prowadzących bliżej nie sprecyzowane działania na odległym zboczu tzw. „małego zbiornika”. Wizję z nieprzyjemnymi zgrzytam udało się przeprowadzić ale zasadniczo mijała się ona z celem gdyż przedstawiciele UMK nie byli w stanie odpowiedzieć na praktycznie żadne pytanie specjalistyczne lub nawet bardzo podstawowe.

Zbiornik w zatopionym kamieniołomie „Zakrzówek” składa się z dwóch części:
A) „małego zbiornika” o powierzchni około 5,5 ha– gdzie skały są wyraźnie bardziej zwietrzałe i mniej wytrzymałe, a ściany bardzo strome utrudniające lub uniemożliwiające dostęp do wody; półki skalne są bardzo małe.

B) „dużego zbiornika” o powierzchni około 12,5 ha – gdzie skały są bardziej wytrzymałe i do akwenu jest bardzo dobry dostęp szeroką na około 8-10 m i łagodnie opadającą drogą dojazdową. Na wlocie drogi do kamieniołomu rozciąga się platforma suchych skał o powierzchni około 0,5 ha, którą można by nawet powiększyć przez wrzucenie do wody tłucznia (kamienia) i przykrycie całości piaskiem.

Oczywiste jest że duży zbiornik bardziej nadaje się na kąpielisko publiczne z racji łagodnego dostępu, większej przestrzeni, lepszych warunków dojazdu służb ratowniczych, krótszego czas reakcji na zagrożenia i wypadki a także ze względu na możliwość zabudowy WC i prysznicy blisko plaży oraz łatwy dostęp dla osób niepełnosprawnych. Natomiast mały zbiornik z racji mniejszych rozmiarów półek, stromych ścian i braku łagodnego zejścia do wody jest lepszą opcją dla stosunkowo nielicznej grupy „nurków”.

Aktualnie praktycznie wszystkie ściany „małego zbiornika” są osiatkowane, co fatalnie wygląda i jest po prostu barbarzyństwem. Jest w Polsce kilka zagospodarowanych na cele kąpieliska kamieniołomów wapiennych np. w Trzebini (tzw. Balaton), w Opolu, w Szczecinie ale nigdzie pomimo swobodnego dostępu ludzi i stromych ścian nie stosowano siatek.

Jedyna dostępna ekspertyza geologiczna dla inwestycji nie wspomina nic o siatkowaniu wszystkich ścian kamieniołomu. W opinii udowodniono, ze nie ma możliwości dużych osuwisk na ścianach a tylko niewielkie obrywy z którymi można sobie poradzić przez zrzucenie niestabilnych części, bloków do wody lub odsunięcie inwestycji od ścian. Nie jest znana treść merytoryczna opracowania zalecającego siatkowanie i należałoby do niego dotrzeć.

Z informacji przekazanych w trakcie wizji lokalnej, zwietrzelina i niestabilne bloki ze ścian były usuwane ręcznie. Całość wypowiedzi jest skrajnie nieprofesjonalna i z uwagi na specyficzne okoliczności przebiegu wizji lokalnej nie należy jej traktować jako poważne źródło, ale rzekomo likwidacji zwietrzeliny i zrzucenia niestabilnych bloków dokonali „ludzie z brechami”. W konsekwencji że człowiek ma mało siły i takie prace powinny być wykonywane przy pomocy maszyn, w kilku miejscach na terenie małego zbiornika osiatkowano silnie spękane i niestabilne ściany. Zwolennicy „siatkowania” wskazują je nawet jako argument że „to mogłoby runąć na ludzi gdyby nie siatki” ale po pierwsze trzeba
było te fragmenty mechanicznie zrzucić do wody a po drugie nie ma możliwości dostępu do tych ścian które schodzą do bardzo głębokiej wody. Inwestycja jest odsunięta od ścian i przy stosowaniu się do przepisów bezpieczeństwa nic użytkownikom by nie groziło.

Dla inwestycji nie wykonano nawet podstawowych badań w zakresie jakości wody i jej podatności na zanieczyszczenie. Przedstawiciele UMK bezrefleksyjnie powtarzają tezy z artykułów prasowych, które nie mają nic wspólnego z wiedzą merytoryczną. Urząd Miasta Krakowa nie wykonał najprawdopodobniej specjalistycznych opracowań w zakresie odnawialności wody w zbiorniku, jego podatności na zanieczyszczenie, metody ustalenia dopuszczalnej liczby osób korzystający z kąpieliska lub planowanych działań ochronnych. Przedstawiciele UMK obecni na wizji twierdzili że „jakieś opracowania są” ale nie byli w stanie nie tylko podać żadnych danych ale nawet nazwisk ich rzekomych autorów.

Należy zdecydowanie domagać się od UMK aby zagospodarowanie zbiornika Zakrzówek przebiegało zgodne z logiką, uwarunkowaniami technicznymi i przyrodniczymi a przede wszystkim interesem mieszkańców. Konieczne jest zdecydowane żądanie zmiany koncepcji zagospodarowania poszczególnych zbiorników, w taki sposób że zbiornik większy pełniłby w niewielkiej części przy drodze dojazdowej funkcje kąpieliska zaś cały pozostały obszar zbiorników stanowiłby bazę dla sportów wodnych w tym nurkowania.

Z racji bardzo słabej wymiany wód w zbiorniku, gdzie średni czas przebywania wód w jego obrębie może wynosić nawet 50-60 lat, konieczne jest podjęcie działań ochronnych dla zachowania zadowalającej jakości wody w jego obrębie. Trzeba bezwzględnie wprowadzić nakaz mycia (spłukiwania) się przed wejściem do wody i zapewnić dużą ilość sanitariatów o dobrych warunkach korzystania (należy rozważyć darmowe). Tylko takie działania mogą skutecznie ograniczyć emisję substancji biogennych do wód zbiornika. Należy również przewidzieć badania jakości wody w zbiorniku w całym profilu pionowym, w trakcie jego wykorzystywania w charakterze kąpieliska i odpowiednio reagować na ewentualne niekorzystne trendy zmian jakości, w tym zaprojektować system oczyszczania (napowietrzania) wód.

[Kraków, 11.03.2020 r. – M. Czop]